Het Jaar Verslagen

Onderwerpen

De volgende onderwerpen met betrekking tot beursgenoteerde ondernemingen worden besproken en door de auteurs toegelicht:

• Hoe transparant zijn ondernemingen in hun rapportage over het onderwerp biodiversiteit en welke verbeterpunten komen naar voren om aan de eisen van de CSRD te voldoen?
• In hoeverre sorteren ondernemingen al voor op de vereisten van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) als uitvloeisel van de CSRD?
• Informatie over de kwaliteit van de toelichting door grote Europese banken op financiële instrumenten met klimaatgerelateerde aspecten en risico’s.
• De kwaliteit van informatieverschaffing over continuïteit in het jaarverslag en de controleverklaring.
• De kwaliteit (bedrijfsspecifiek en materieel) van de toelichtingen in het algemeen (IAS 1 en 8).
• De relatie tussen ‘earnings conference calls’ en de jaarrekening.
• De kwaliteit van de toelichting als gevolg van de invoering van Pillar 2 (Income tax) wetgeving en de nieuwe IFRS 17 (Insurance).

Een uitgebreide toelichting vind je hieronder. Dagvoorzitter is Arjan Brouwer (VU). Ton Meershoek (AFM) is gastspreker. Naast de presentatie van de onderzoeksresultaten worden twee korte paneldiscussies gehouden met de gelegenheid om vragen te stellen aan de redactieleden. Na afloop is er een borrel en gelegenheid om te netwerken.

Daarnaast zullen bij ieder onderwerp een of twee auteurs de onderzoeksresultaten presenteren en aan de paneldiscussie deelnemen.

Toelichting per onderzoek

Maas, Nandram en Thijssens hebben onderzocht in welke mate vooruitlopend op de CSRD wordt gerapporteerd over strategie, acties en doelen als het gaat om biodiversiteit. Geven de beursgenoteerde ondernemingen al voldoende transparantie over de risico’s, scenario’s en financiële impact?

Brouwer en Ter Hoeven hebben gekeken naar de kwaliteit van toelichtingen door banken op financiële instrumenten met klimaatgerelateerde kenmerken. Ook hebben zij de impact van klimaatrisico’s op de verliesvoorzieningen onderzocht. Zijn de inputs, schattingen en veronderstellingen duidelijk genoeg toegelicht? En waar liggen mogelijke verbeterpunten?

Orij en Breijer hebben onderzocht in hoeverre ondernemingen in hun jaarverslag melding maken van onderwerpen die zijn opgenomen in de thematische ESRS-standaarden en daarbij ook de toelichtingen over dubbele materialiteit betrokken. Gebleken is dat veel ondernemingen de nodige stappen moeten zetten om over 2024 aan de CSRD-vereisten te kunnen voldoen.

Dekker en Kriek onderzochten de toelichting over de verwachte impact van de Pillar 2 wetgeving (15% vereiste minimum effectieve belastingdruk per jurisdictie) op de financiële positie en prestaties van 100 grote beursgenoteerde Europese ondernemingen. Zij hebben daarbij ook de wijziging van IAS 12 (Income tax) in 2023 betrokken. Is het waarschijnlijk dat de hogere globale belastingopbrengsten zullen worden gerealiseerd?

Pronk en Roelofsen doen verslag over de onderwerpen die in earnings conference calls aan de orde komen in vergelijking met de informatie hierover in de jaarrapportering. Zij komen tot de conclusie dat onderwerpen in het Q&A gedeelte in meerderheid niet in het jaarverslag zijn opgenomen. Ook geven zij extra uitleg naar aanleiding van interviews met een aantal investor relations officers.

Brouwer, Meijn en Van der Reijden hebben de informatieverschaffing over continuïteit in de jaarverslagen van Nederlandse ondernemingen onderzocht, inclusief de accountantsparagraaf. Zij brengen de eigen verantwoordelijkheid van het bestuur, de commissarissen en de accountant in kaart. De wettelijk vereiste toekomstparagraaf blijkt niet in alle gevallen te zijn opgenomen en de naleving van de Corporate Governance Code met betrekking tot continuïteit blijkt tekort te schieten.

Een veel gehoorde kritiek op de toelichting van de jaarrekeningen is dat deze teveel de standaarden kopieert en niet bedrijfsspecifiek genoeg is. Kamp en Van der Tas hebben hiernaar onderzoek gedaan, mede naar aanleiding van de gewijzigde IAS 1 die aanstuurt op meer focus op materiële grondslagen. Hebben ondernemingen en accountants inderdaad de slag gemaakt om overtollige informatie weg te laten?

De eerste verplichte toepassing van IFRS 17 (Insurance contracts) is voor Ter Hoeven, Borelli en Van Vlijmen aanleiding geweest om de impact hiervan in de jaarrekeningen van 25 grote verzekeringsmaatschappijen te onderzoeken. Onder andere het effect op het eigen vermogen en de verzekeringsverplichtingen, de mate van disaggregatie van de verzekeringsportefeuilles en de sensitiviteitsanalyses. Ook is nagegaan of het gebruik van zogenaamde ‘alternative performance measures’ (alternatieve winstbegrippen) is afgenomen als gevolg van de invoering van IFRS 17.