Van der Laan sprak tijdens een recente bijeenkomst bij de NBA over corruptiebestrijding en de rol van de compliance officer, georganiseerd in samenwerking met Transparency International Nederland. TI Nederland is de lokale tak van deze wereldwijde anti-corruptie-organisatie.

Corruptie is een lastig thema, want het komt in allerlei varianten voor en is daardoor ook niet makkelijk te kwantificeren. Veel zaken worden bovendien niet gemeld. Een van de grote thema's waar TI zich mee bezighoudt is 'dirty money', het aanpakken van niet-transparante geldstromen "waarvan helaas een groot gedeelte via onze eigen Zuidas wordt gedaan", aldus Van der Laan. "Daar hebben wij nog wel een verantwoordelijkheid als Nederland."

Advocaten, trustkantoren en accountants aan de Zuidas helpen Russische oligarchen om miljarden te verstoppen of moeilijk traceerbaar te maken, stelde Van der Laan recent ook in een opiniebijdrage in het FD. "Nederland moet stoppen met dat verdienmodel."

Het juiste doen

Veruit de meeste accountants doen fantastisch hun werk, meent de TI Nederland-directeur. Maar het gaat om een verschuiving van 'box ticking' naar een cultuur van het juiste doen. "En daar hebben accountants ook een belangrijke rol in."

Een accuraat en openbaar UBO-register moet het moeilijker maken om crimineel geld te verstoppen, maar zo'n register moet ook hier gratis worden zoals in andere landen, bepleit Van der Laan. "Het kan een stap zijn naar meer transparantie en het moeilijker maken om dirty money te verstoppen."

Nieuwe Europese klokkenluiderswetgeving wordt momenteel omgezet naar Nederlandse wetgeving, waarbij sprake is van omkering van de bewijslast. Maar uiteindelijk is wetgeving slechts de basis, benadrukt Van der Laan. Het gaat er vooral om dat misstanden binnen een bedrijf worden aangepakt, "dan heb je uiteindelijk niet meer die ene persoon die tegen het systeem moet vechten".

Compliance is belangrijk binnen een organisatie, maar integriteit gaat om de bedrijfscultuur; gelukkig zijn steeds meer bedrijven zich daar bewust van, aldus Van der Laan. "Je wilt integriteit gewoon als kernwaarde in je bedrijf hebben."