Dilemma-interview

Petra Tijmstra: 'Dilemma’s vragen doorzettingsvermogen'

Wat kan je leren van dilemma’s?

‘Dilemma´s dwingen je om feiten te onderzoeken. Ze zorgen ervoor dat je met aandacht naar iets kijkt. Dat vind ik mooi. Het past bij de kritische instelling van een accountant om daarmee aan de slag te gaan. Bij het maken van de juiste afweging helpt het als je uit je eigen denkkader stapt. Vindt iemand anders je redenatie ook logisch? Als mensen zich onzekerder voelen, zullen ze niet meteen informatie en hun perspectief delen, terwijl het juist enorm helpt als je elkaar opzoekt. Daar kan je binnen je team op sturen. Je moet de momenten herkennen. Komt er heel veel informatie op het team af of nadert er een deadline? Dat zijn momenten waarop je in actie moet komen. Roep iedereen bij elkaar en bespreek het. Welke informatie hebben we en welke scenario’s horen daarbij? Accountants vinden het soms moeilijk zo´n time-out te nemen. Het voelt niet efficiënt om een pas op de plaats te maken. Toch zijn die time-outs cruciaal, gezien de complexiteit en de rol van de accountant. Via zo’n time-out kom je ook dilemma’s op het spoor waar je in eerste instantie overheen kijkt.’

‘Hoe verander je de cultuur als mensen geen dilemma´s durven delen?’
‘Het creëren van psychologische veiligheid is belangrijk. Dat klinkt zacht maar het is heel goed hard te maken. De resultaten zijn meetbaar. De regelgeving vraagt ook dat je hier als leidinggevende vorm aan geeft, denk aan ISA 220R. Aan die psychologische veiligheid bouw je met interventies zoals zo’n strategische time-out maar ook door je stijl van leidinggeven. Reageer als iemand met een probleem komt. Moedig elkaar aan om je uit te spreken. Trek lessen uit reviews en vertaal deze door naar je klant. Deel verhalen. De DilemmApp is een mooie tool die je daarvoor kan gebruiken. Je kan de dilemma’s uit de app bijvoorbeeld samen met je team bespreken. Voor welke optie heb jij gekozen en waarom? Kijk ook wat de invloed is van de onderwerpen - zoals benoemd in het NBA-besluitvormingsmodel - op je besluit. Denk aan je persoonlijk normenkader en ervaring, de afstand tot het probleem, de beïnvloedingssfeer en de omgevingsaspecten zoals veranderingen in het sociale normenkader. Vertaal dat dilemma eens naar een van je eigen klanten. Als je wil bouwen aan psychologische veiligheid binnen je team is de DilemmApp een mooi vertrekpunt en het besluitvormingsmodel van de NBA kan dienen als gespreksleidraad.’

‘Dilemma’s vragen soms ook om doorzettingsvermogen. Het is dan ook goed om stil te staan bij de stappen die je maakt. We hebben als beroepsgroep al een weg afgelegd. Accepteren dat je fouten maakt en ervan leren was voor accountants lange tijd vloeken in de kerk. Nu is er veel meer aandacht voor. Een manier waarop PwC dat gedaan heeft, is dat partners – in het onboarding-traject - aan de beginnende trainees vertellen hoe zij zijn omgegaan met fouten die ze hebben gemaakt, en hoe ze daarvan hebben geleerd. Het is belangrijk om hier open over te zijn.’

Wat doe je zelf als je met een dilemma worstelt?
‘Om mijn perspectief te verbreden zoek ik andere mensen op. Dat heb ik altijd gedaan. Ik ben iemand die graag leert en zich wil ontwikkelen. In 2014 maakte ik een carrièreswitch van accountant naar verandermanager. Het was een periode waarin de accountancy veel kritiek te verduren kreeg. Ik wilde onderzoeken hoe je het vak vooruit kan brengen. Dat je hulp moet zoeken als je ergens niet zelf uitkomt is een conclusie die ik al heel vroeg in mijn leven heb getrokken. Ik ben dyslectisch en had op school grote moeite met lezen. Eerst bedacht ik een strategie waarbij ik steeds een regel oversloeg bij het lezen zodat ik in ieder geval de tekst korter maakte. Dat werkte niet. Uiteindelijk gaf een vader van één van mijn vrienden raad. Die heeft mij toen heel erg geholpen. Van die ervaring pluk ik nog steeds de vruchten.’