Standpunt: De NBA vindt dat een auditkantoor[1] aan dezelfde kwaliteitsstandaarden moeten voldoen als in Nederland gevestigde kantoren die OOB-controles uitvoeren. De kwaliteit van de controle is voor de NBA een sleutelelement, en om die structureel te waarborgen, met name voor wat betreft de accountantscontroles bij oob’s, is in Nederland in de afgelopen jaren een scala aan maatregelen genomen. Dergelijke aanvullende eisen zijn echter niet van toepassing op auditkantoren uit andere Europese lidstaten.

Kwaliteitsmaatregelen

Het belang dat aan het accountantsoordeel wordt gehecht, vraagt om een passende set aan kwaliteitsmaatregelen. Dit geldt zowel op het niveau van de individuele controleopdracht, als op het niveau van de organisatie.

De NBA is van mening dat de eisen aan de externe accountants, zoals vastgelegd in de onder andere Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA), Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO), en Nadere voorschriften controle- en overige standaarden (NV COS), Gedragsregels accountants bij niet-naleving wet- en regelgeving (NOCLAR), een goede waarborg bieden voor een adequate uitvoering van de controle. Deze regelgeving wordt continue bijgewerkt om aan actuele ontwikkelingen te voldoen. Het is dan ook goed dat deze regelgeving ook voor externe accountants bij auditkantoren van toepassing is.

Aanvullende eisen

Om de kwaliteit van de accountantsfunctie structureel te waarborgen, met name voor wat betreft de accountantscontroles bij oob’s, is in Nederland de afgelopen jaren een scala aan maatregelen genomen. In een aantal gevallen gaan deze maatregelen verder dan wat de Europese Richtlijn voorschrijft. De NBA is van mening dat deze maatregelen een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de huidige hoge kwaliteitseisen aan de accountantsfunctie in Nederland. Dergelijke aanvullende eisen zijn echter niet van toepassing op auditkantoren uit andere lidstaten. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Intern toezicht instellen (een raad van commissarissen);
  • De plicht om geconstateerde tekortkomingen te herstellen (‘herstelplicht’), die tevens bijdraagt aan het leren van fouten ('lerende organisatie');
  • De AFM-geschiktheidstoetsing van bestuurders en toezichthouders van accountantsorganisatie.

Minder toezicht auditkantoren

Daarnaast lijkt het toezicht op controles door auditkantoren minder sterk. Zo geldt geen minimumfrequentie voor het toezicht dat de AFM op dergelijke kantoren kan uitoefenen. Ook zal het voor de AFM moeilijk zijn om tot handhaving over te gaan, omdat zij geen rol heeft in het toezicht op de kwaliteitsbeheersing.

Ten slotte lijkt de AFM veel beperktere mogelijkheden te hebben om tot publicatie van toezichtsuitkomsten over te gaan. De NBA vreest dat hierdoor eventuele tekortkomingen veel minder snel zullen worden opgelost.

NBA pleit voor verandering

De NBA pleit dan ook om ervoor te zorgen dat de genomen kwaliteitsbevorderende maatregelen, ook die op organisatieniveau, voor alle kantoren die actief zijn op de Nederlandse markt van toepassing zijn. Dat betekent dat Wta en Bta bepalingen worden opgenomen en waar nodig dat de Audit Directive wordt aangepast.

[1] Een auditkantoor is een accountantsorganisatie uit een Europese lidstaat die in dat land wettelijke controles mag verrichten. Zij kunnen zich in Nederland registeren bij de AFM om dat ook in Nederland te mogen doen. Wel moet er een in Nederland toegelaten externe accountant betrokken zijn.