SBR Assurance-oplossing
Met het verdwijnen van de papieren jaarrekening verdwijnt ook de papieren accountantsverklaring, de ‘natte’ handtekening van de accountant daarop en het getrouwe beeld waarop de controleverklaring in principale is gebaseerd.
De SBR-jaarrekening is opgesteld in het XBRL-formaat. Dit is een gestructureerde-dataformaat dat voor de mens niet zonder meer leesbaar is. Aangezien het oordeel van de accountant in grote mate gebaseerd is op het getrouwe beeld van de financiële overzichten, is een assurance-oplossing uitgewerkt die aansluit op de nieuw ontstane situatie: de SBR Assurance-oplossing. Deze oplossing houdt eveneens rekening met de digitale communicatie van de jaarrekening, de digitale accountantsverklaring en de digitale ondertekening.
Drie pijlers
De SBR Assurance-oplossing bestaat in hoofdlijnen uit drie pijlers:
1. Verkrijgen 'getrouw beeld'
Een jaarrekening opgesteld in het XBRL-formaat is te vergelijken met de broncode van een webpagina. Voor de mens is HTML niet of nauwelijks leesbaar. Er is software, zoals een webbrowser, voor nodig om de broncode om te zetten naar een leesbare webpagina. Dit zelfde is ook van toepassing op XBRL. Met speciale software moet de XBRL-jaarrekening worden gerenderd naar een leesbaar en begrijpelijk document.
Consistente Presentatie (CP)
Een complicerende factor hierbij is dat een taxonomie over onvoldoende afspraken beschikt om er voor te zorgen dat er ook op een consistente wijze door software kan worden gerenderd. Hierdoor ontstaat het risico dat het 'getrouwe beeld' dat de opsteller of accountant voor ogen had, afwijkt met het beeld van de gebruiker. Om een consistente rendering af te dwingen heeft de SBR-governance aanvullende regels opgesteld: de Consistente Presentatie.
De CP is een generieke specificatie die specifiek is opgesteld voor het jaarrekeningendomein dat, mits correct ingebouwd in de software, ervoor zorgt dat alle ontvangers van een XBRL-document in staat zijn om hetzelfde beeld te vervaardigen.
2. NBA taxonomie
De NBA taxonomie is een XBRL-taxonomie die onder verantwoordelijk van de NBA wordt opgesteld. Met deze taxonomie is het mogelijk om de diverse accountantsverklaringen in het XBRL-formaat op te stellen.
Om de accountant te faciliteren met het opstellen van een accountantsverklaring in het XBRL-formaat is de NBA Verklaringengenerator aangepast. Met de vernieuwde NBA Verklaringengenerator is het mogelijk om de samengestelde verklaring op te slaan in het XBRL-formaat.
3. Signing & linking
Nu de jaarrekening en de accountantsverklaring digitaal worden gedeponeerd is het niet meer mogelijk om de handtekening op de accountantsverklaring met de pen te zetten. Hier komt het digitaal ondertekenen met een persoonsgebonden beroepscertificaat voor in de plaats. Naast het ondertekenen van de accountantsverklaring wordt het beroepscertificaat ook gebruikt voor het waarmerken van de jaarrekening.
In het waarmerkingsproces wordt rekening gehouden met toevoegingen in de digitale jaarrekening na het verstrekken van de accountantsverklaring. Hierbij moet worden gedacht aan het gegeven of de jaarrekening is vastgesteld en op welke datum deze dan is vastgesteld.
Hoewel in het proces voor het ondertekenen van de accountantsverklaring en het waarmerken van de jaarrekening een identieke technische handeling (hashen) wordt verricht, is de juridische betekenis van elke hash verschillend. De verschillen (ondertekeningseigenschappen) zijn nadrukkelijk opgenomen in het SBR Ondertekeningsbeleid. Van de ondertekeningseigenschappen wordt vervolgens ook een hash vervaardigt.
In de laatste fase van het signing & linking-proces worden de drie hashes door de accountant digitaal ondertekend met het persoonsgebonden beroepscertificaat en in een apart bestand geplaatst (detached signature). Hiermee wordt ook gewaarborgd dat de jaarrekeningen en de accountantsverklaring onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Bij het deponeren van de jaarrekening, inclusief accountantsverklaring, aan de Kamer van Koophandel worden uiteindelijk drie bestanden verstuurd: de jaarrekening, de accountantsverklaring en het detached signature-bestand dat de hashes en de elektronische handtekening bevat.
De technische specificaties van het signing & linking zijn gepubliceerd op de website van de Aansluit Suite Digipoort. Deze website is overigens bestemd voor softwareontwikkelaars.
NBA-Groenboek
Om accountants en accountantseenheden voor te bereiden op de komende verplichtstelling van het digitaal deponeren van jaarrekeningen van middelgrote ondernemingen, heeft de NBA het Groenboek De accountant in een SBR-omgeving geactualiseerd.
Dit Groenboek gaat nader in op de impact van SBR op het controleproces, behandelt de drie belangrijke pijlers van de SBR Assurance-oplossing en gaat in op wijzigingen in de werkzaamheden voor het deponeren en de technische aspecten rondom het proces.
Omdat er nog steeds doorlopende ontwikkelingen zijn op het gebied van SBR, moet het Groenboek beschouwd worden als een living document. Naarmate er meer bekend wordt over de daadwerkelijke invulling van SBR zal het Groenboek daarop worden aangepast.