Signalen voor verzekeraars

De verzekeringssector heeft te maken met een aantal complexe vraagstukken. Deze zijn van verscheidene aard:

• De complexiteit van producten, markten en regelgeving is gegroeid en groeit nog steeds. Dit stelt eisen aan de kwaliteit van het management en het toezicht.
• De behoefte aan transparantie is sterk toegenomen, zowel naar cliënten als naar kapitaalverschaffers. Transparantie leidt niet altijd tot beter inzicht omdat kostprijsberekeningen gebaseerd zijn op toekomstige ontwikkelingen. Ook méér informatie leidt niet per definitie tot beter inzicht. De vraag is waar grenzen kunnen of moeten worden gesteld in verband met de relevantie voor cliënten en investeerders.  
• De veelheid en diversiteit aan veelal verouderde IT-systemen beperkt de innovatie van een verzekeraar en zou kunnen leiden tot een verminderd adaptief vermogen van de organisatie. Dit is van belang aangezien de snelle veranderingen in de omgeving zeer hoge eisen stellen aan het kunnen bijhouden van het tempo van de innovaties.  
• Risk management wordt nog te vaak theoretisch toegepast en de uitkomsten worden nog niet altijd op een integrale wijze gebruikt en doorvertaald naar de organisatie. Daardoor vraagt het van het hoger management veel inspanning en tijd het totaal overzicht te behouden  van de relevante risico’s die een verzekeraar loopt in haar bedrijfsvoering.
• Ten slotte zijn er in het verleden producten aangeboden waarvan door de veranderde maatschappelijke opvattingen nu blijkt dat deze naar de huidige maatstaven op maatschappelijke weerstand stuiten. Hierdoor kan het vertrouwen in de sector worden ondergraven.  

De bevindingen wijzen op belangrijke uitdagingen voor de verzekeraars. De komst van Solvency II en IFRS 4 fase 2 zal deze uitdagingen nog verder vergroten.  Door de vele uitdagingen en ontwikkelingen worden hogere eisen gesteld aan integraal management bij verzekeraars, waaronder goed risicomanagement. Aanbevelingen om vanuit een intern beheersingperspectief verbetering te ondersteunen zijn:

• Verminder het aantal (versies van-) producten en zorg voor basis IT systemen met flexibele schil voor informatiebehoeften;
• Beoordeel nieuw voorgestelde producten vóór introductie op transparantie, relevantie en winstgevendheid;
• Besteed in de bestuurlijke en toezichtorganen expliciet aandacht aan betere en meer integrale beheersing van processen en risico’s;   
• Gebruik de Solvency II implementatie als drijvende kracht om risico- en kapitaalmanagement te integreren.

De Signaleringsraad is zich ervan bewust dat de verzekeraars voor een aantal uitdagingen staan in een moeilijke omgeving met ontwikkelingen die eveneens om een adequate reactie vragen waaronder de toenemende vergrijzing en de veranderingen in de marktpositie ten opzichte van andere spelers, waaronder de banken. Niettemin vragen de gesignaleerde issues wel om een oplossing. Het is van belang dat management, toezichthouders en interne en externe accountants eendrachtig maar tegelijk ook kritisch vanuit eigen verantwoordelijkheid samenwerken om deze uitdagingen het hoofd te bieden.